Nieuws
Damon Dinsdag 1 augustus
In september verschijnt De mens achter de monnik, een bloemlezing uit de dagboeken van Thomas Merton. Eerder verscheen bij ons Leven met wijsheid. Een biografie van Thomas Merton van Jim Forest, die Merton persoonlijk gekend heeft. Met beide boeken kunt u Merton ook beter leren kennen. Leven met wijsheid is in de maand augustus te koop met € 5 korting. U betaalt dan slechts €24,90 voor een ruim geïllustreerde biografie.
Het volgende fragment komt uit het voorwoord van Leven met wijsheid en is geschreven door Jim Forest:
Dankzij Dorothy Day, de stichtster van de Catholic Worker beweging, kwam ik in persoonlijk contact met Merton. Een jaar nadat ik The Seven Storey Mountain had gelezen had ik verlof van mijn baan bij het weerbureau van de marine in Washington DC, en wilde tijdens dat verlof bij de Catholic Worker gemeenschap in New York blijven. De eerste dagen verbleef ik in het Saint Joseph’s House in Manhattan, maar daarna werd ik naar de landelijke buitenpost van de Catholic Worker gestuurd op de zuidpunt van Staten Island, de Peter Maurin-boerderij. In de grote eetkamer van de oude boerderij zag ik een zestal mensen aan een lange tafel zitten met een pot thee en een stapel post. Dorothy Day begon de brieven hardop voor te lezen en pauzeerde zo nu en dan om commentaar te geven en verhalen te vertellen, zoals ze zo vaak deed.
De enige brief die ik me nog kan herinneren van die avond was er een van Thomas Merton. Het verbaasde me dat hij met Dorothy Day correspondeerde. De Merton die ik me had voorgesteld bij het lezen van The Seven Storey Mountain had de deur van “de wereld” achter zich dichtgetrokken met een klap die in de hele wereld te horen was geweest. Dorothy Day stond echter net zo midden in de wereld als de burgemeester van New York. Merton vertelde Dorothy dat hij diep geroerd was door haar inzet voor de vrede die al een aantal keren had geleid tot arrestatie en gevangenisstraf. “Je hebt gelijk dat je de weg van satyagraha gaat [Gandhi’s term voor geweldloze actie; letterlijk: de kracht van de waarheid],” schreef hij. “Ik zie geen andere weg… Tegenwoordig is het niet zozeer een kwestie van wie er gelijk heeft, maar wie er tenminste niet crimineel is… Het is nu meer waar dan ooit dat de wereld ten onder gaat aan haar eigen leugen en niet in staat is de echte waarden te zien.”
Gedeeltelijk dankzij de invloed van Merton en Dorothy Day, deed ik een verzoek om eerder uit de marine ontslagen te worden en dat werd ingewilligd. In de vroege zomer van 1961 voegde ik me bij de Catholic Workergemeenschap in New York City. Op dat moment dacht ik dat het een tussenstop zou kunnen zijn op weg naar een klooster.
Dorothy wist van mijn interesse in het boek van Merton en van de aantrekkingskracht die ik voelde voor het kloosterleven. Ze begon me de brieven te laten lezen die Merton haar stuurde. Op een dag gaf ze me een van zijn brieven en vroeg me die te beantwoorden. Hij had haar een gedicht gestuurd over Auschwitz en de holocaust dat hij had geschreven tijdens het proces in Jeruzalem tegen Eichmann. “Chant to Be Used around a Site for Furnaces [Gezang om te gebruiken bij een plaats met ovens].”
In zijn brief aan Dorothy beschreef Merton het als een “gruwelijk” werk. Ik schreef Merton dat we het gedicht mooi vonden en dat we van plan waren het in ons volgende nummer te publiceren. Ik zei erbij dat het kon dienen als het antwoord van The Catholic Worker op het Eichmannproces.
Enkele dagen later kreeg ik antwoord van Merton, waarin hij zei dat we in oorlogstijd leven en dat we “stil moeten zijn en nederig en dat we moeten blijven waar we zijn en op God moeten vertrouwen en hopen op een vrede die we kunnen gebruiken voor ons zielenheil.” Een brief van Thomas Merton aan mij! Ik zou niet meer verrukt zijn geweest wanneer ik een kaart had gekregen met daarop de vindplaats van een piratenschat.
Ofschoon ik me dat toen niet realiseerde, onthulde die ene zin veel van de langdurige worstelingen van Merton. Ik dacht dat wat hij zei voor mij bedoeld was (en zijn advies was zeer toepasselijk!), maar het was, zoals zo vaak in zijn brieven, ook voor hemzelf bedoeld. Hij vond het ontzettend moeilijk om zijn mond te houden, was bang dat hij niet nederig genoeg was en verzette zich vaak tegen het op één plek blijven.
