(+31)040 - 304 60 58

De vierde eeuw

of hoe het christendom staatsgodsdienst werd

Boeken

Damon Dinsdag 3 oktober

Het Damon Dinsdag-fragment van deze week komt uit De vierde eeuw, of hoe het christendom staatsgodsdienst werd van Wim Jurg. De hele maand oktober te verkrijgen met €5 korting: i.p.v. €24,90...

Lees meer

De vierde eeuw

of hoe het christendom staatsgodsdienst werd

Wim Jurg
€ 24,90

Op voorraad
Direct leverbaar uit voorraad

Product omschrijving

De vierde eeuw is eerder verschenen met isbn 9789460360169

In de vierde eeuw na Christus kreeg het christendom, aan het begin van de eeuw nog een vrij kleine godsdienst, plotseling politieke macht en aan het eind van de eeuw was het de staatsgodsdienst van het Romeinse rijk geworden. De eeuw die begon met christenvervolgingen sloot af met het verbod de oude goden te vereren, waarna nog eenmaal opstandige legioenen optrokken onder de oude heidense veldtekens in een vergeefse poging het tij te keren. Dit alles had grote gevolgen, tot op de dag van vandaag, voor zowel de staat als het christendom. Was de omvorming van het christendom tot staatsgodsdienst onvermijdelijk, zoals steeds meer christenen meenden, of had het ook anders kunnen gaan?

Auteur Wim Jurg heeft in De vierde eeuw geprobeerd de handelingen, om een bijbels woord te gebruiken, van de niet-christenen en de christenen van toen zo begrijpelijk mogelijk te maken. Hij baseert zich daarbij op de recente wetenschappelijke literatuur, maar gaat ook steeds terug naar de oude bronnen. Het resultaat is een helder beeld van een periode waarover veel onduidelijk is, met aandacht voor zowel de politieke en religieuze kwesties als de kleurrijke hoofdrolspelers. Een meeslepend boek over een beslissende eeuw in de verhouding tussen staat en christendom en tussen staat en godsdienst in het algemeen.

‘Geschiedenis zonder plan’ is het naschrift bij De vierde eeuw en De lange zevende eeuw. Wim Jurg licht in deze tekst de stijl en invalshoek van beide boeken toe. Onder andere komt ter sprake de keuze om verhalen chronologisch te vertellen en de beslissende rol die hij aan personen toekent.
‘Geschiedenis zonder plan’ kunt u gratis lezen: 

   Wim Jurg, Geschiedenis zonder plan

Specificaties

ISBN
9789463403283
Auteur(s)
Omvang
208 pagina's
Uitvoering
Hardcover
Verschijningsdatum
15 November 2022

Recensies

Op: Kunsttijdschrift Vlaanderen
"In zijn verhaal heeft Wim Jurg veel aandacht voor de politiek-religieuze kwesties en de binnenchristelijke verschillen tussen katholicisme en arianisme. Hij baseert zich op de recente wetenschappelijke literatuur, maar keert ook regelmatig terug naar de primaire antieke bronnen. Het boek wordt afgesloten met een deel over bronnen en literatuur en een register. Zoals steeds bij Uitgeverij Damon is het boek fraai uitgegeven met leeslint."
Walter Smits

In: Amphora, september 2014
"Grootste troef van Jurgs boek is en blijft de brede scope die hij heeft. Iedereen met enig historische kennis zal bekende gebeurtenissen tegenkomen die Jurg in de veel bredere context van de ontwikkelingen in het hele Middellandse Zeegebied plaatst, waardoor het inzicht in de samenhang tussen die gebeurtenissen sterk toeneemt."
(...)
"De gebeurtenissen zijn vlot, duidelijk, boeiend en in soms met een tongue-in-cheek humor beschreven."
Henkjan Sprokholt

In: Reflectie, herfst 2014
"Een heel prettig toegankelijk en helder geschreven boek over een beslissende eeuw in de verhouding tussen staat en christendom en tussen staat en godsdienst in het algemeen."
(...)
"De vierde eeuw
leest als een roman, en ook dit boek kon ik moeilijk 's avonds laat het licht uitdoen."
Aat-Lambèrt de Kwant

In: 't Pallieterke, 2 juli 2014
"De vierde eeuw was een onwaarschijnlijke eeuw, die na opgang de ondergang van het West-Romijnse Rijk inzette, maar ook de opgang van het christendom. Het is boeiend verteld, niet verzandend in details, en in een mooie taal. Dit boek van Wim Jurg verdient echt aandacht. Aan te bevelen leesvoer voor wie van geschiedenis houdt. Perfect te lezen op een zomerse bestemming."
PFS

Op: http://www.christusrex.be/bb/48#b1477
"Jurg probeert een synthese te maken van alles wat er de laatste decennia over die periode ontdekt is. Ik heb de indruk dat hij zijn best doet om een ‘neutrale’ synthese af te leveren. Dat maakt het boekje bijzonder interessant, want eerlijk. Ook al geeft de auteur onmiddellijk toe dat er veel onduidelijk blijft. Niet in het minst omtrent de figuur van Constantijn en zijn motivatie om het christendom te omhelzen."
ES

Op: http://zoeken.bibliotheek.be/detail/Wim-Jurg/De-vierde-eeuw-of-Hoe-het-christendom/Boek/?itemid=|library/marc/vlacc|8186516
"Jurg schreef eerder al drie historische romans en ook dit non-fictieboek lijkt vaak op een vlot verhaal. Regelmatig heeft hij aandacht voor innerlijke motieven en interessante details, zoals het probleem van Theodosius, die na een zware ziekte, met doopsel, weer genas en zo geen beroep meer kon doen op dat ultieme zuiveringsmiddel van zonden, of de onbeheerstheid van bisschop Nicolaas van Myra, onze Sinterklaas, die tijdens een concilie woedend Arius in het gezicht sloeg. Het is alsof hij de lezer als een aangename gids door zijn eeuw leidt, met vaak bijzonder vlotte en humoristisch getinte gesproken taal, waarin dan wel eens onorthodoxe constructies voorkomen."
Jef Ector

Op: http://www.h-vv.be/boekrecensies/non-fictie/de-vierde-eeuw-hoe-het-christendom-staatsgodsdienst-werd, april 2014
"Jurg wou dan wel een betrouwbare historische kroniek schrijven, maar de vele knipogen en allusies tussen de lijntjes kunnen zijn betrokkenheid amper verbergen. Het maakt zijn boek evenwel des te interessanter. Hier en daar alludeert Jurg bijvoorbeeld op een alternatieve, maar toch denkbare uitkomst. In de zin van: ‘Stel nu eens dat…?’ Of: ‘Wat zou er gebeurd zijn, moest …?’ Dat levert nogal veel wishfull thinking op genre ‘Misschien dat…’, maar ook een beeld van een ontwikkeling die het resultaat blijkt te zijn van veel toevalligheden en persoonlijke ambities. Het kan inspirerend werken voor de hedendaagse kijk op de maakbaarheid van de seculiere samenleving. Immers, in de vierde eeuw was de proclamatie van een staatsgodsdienst een waarborg voor de eenheid van het Imperium en de consolidatie van de (keizerlijke en aristocratische) macht. Vandaag ligt dat - gelukkig - wel anders…"
Karel Van Dinter

Friesch Dagblad, 21 maart 2014
"Een minder omvattend, maar wel perfect leesbaar boek over de centrale betekenis van de vierde eeuw verscheen een paar jaar geleden, geschreven door Wim Jurg: De vierde eeuw - of hoe het christendom staatsgodsdienst werd. Dit is een goede gids voor wie nieuwsgierig is naar de radicale transformatie van de late Klassieke Oudheid.
Tjerk de Reus

Op: http://www.vvlg.be/nl/recensies/klassieke_oudheid/rome/)425(/constantijn_en_zijn_tijd-1796.html
"Hoewel Jurg een universitaire historische opleiding heeft genoten liggen zijn professionele activiteiten toch in een andere sector. Maar dit heeft hem blijkbaar niet belet zich grondig in te werken in het bronnenmateriaal en de wetenschappelijke literatuur over de vierde eeuw en dit alles helder en overzichtelijk te verwerken tot een verhaal dat boeit van de eerste tot de laatste bladzijde. Zijn boek is dan ook narratieve geschiedenis op zijn best. De aandacht gaat daarbij in de eerste plaats naar de politieke, institutionele, religieuze en militaire facetten maar ook de sociale en economische aspecten komen aan bod. Biografische gegevens over de protagonisten verlevendigen het relaas. Bovendien laat Jurg niet na telkens duidelijk aan te geven over welke historische bronnen de historicus beschikt en welke de waarde van deze bronnen is."
(...)
Robert DUTHOY

Op: http://www.circewicca.nl, boekbesprekingen
"Als je al wat meer over deze fase in het Romeinse rijk hebt gelezen, heeft het boek van Wim Jurg weinig nieuws te bieden, maar het is een goede inleiding, duidelijk, overzichtelijk en boeiend geschreven. Als inleiding een aanrader dus."
KoLankester

In: Trouw, 31 december 2012
In het boekrecensies jaaroverzicht van Trouw stond De vierde eeuw van Wim Jurg op nummer 2.

In: Protestants Nederland, jrg.78 nr.5, mei 2012
"Wie zich niet ergert aan het bewust afstand nemen van de christenen, vindt hier een heldere uiteenzetting van een eeuw, die nog lang heeft nagewerkt in geschiedenis."
F. van Vliet

In: Ecclesia, juni 2012
"Ons worden tal van wetenswaardigheden verteld, die voor onze kennis van de vierde eeuw zonder meer een verrijking betekenen. De schrijver heeft dan ook heel veel speurwerk verricht. Hij heeft een groot aantal - oude én nieuwe - bronnen aangeboord, waardoor wij een heldere kijk krijgen op de geschiedenis van het Romeinse Rijk in het door hem beschreven tijdperk."
Dr. J.G. Barnhoorn

In: Filosofie, jrg. 22 nr.2, maart/april 2012
"Wim Jurg heeft aandacht gegeven aan een verregaand verloren gegane eeuw. Hij vertelt er met vlugge streken veel en levendig over. Nieuwe gezichtspunten trof ik niet veel aan, maar een leesbaar verslag van belangrijke gebeurtenissen is het zeker."
Dr. Charles Vergeer

In: VOR bericht, jrg.7, nr.2
"Jurg weet dat historie wordt gemaakt uit feiten en verdichtsels. In een boeiend betoog voert hij de lezer langs beide werelden op zoek naar de oorzaken van het succes van het christendom."
Dick Seip

In: Hermeneus, jrg.84 nr.1, 2012
"Jurg is gedreven verteller, die met smaak verslag doet van de vele spannende gebeurtenissen en ontwikkelingen uit de 4-de eeuw. Hij doet dat met veel oog voor detail, zodat vooral de historisch geïnteresseerde lezer niets tekort komt."
Vincent Hunink

In: Geel!, januari 2012
Jurg weet dat historie wordt gemaakt uit feiten en verdichtsels. In een boeiend betoog voert hij de lezer langs beide werelden op zoek naar de oorzaken van het succes van het christendom. 
Dick Seip

In: Familia Augustiniana, december 2011
"Jurg beschrijft de vierde eeuw vanuit handelen van de caesaren en motiveert hun beslissingen op basis van het staatsbelang waarbij hij veel bronnen citeert en handig samenvat. De hoofdlijnen worden goed vastgehouden, terwijl er mooie observaties volgen. Zulke details ondersteunen de argumentatie waardoor het boek heel aangenaam leest."
(...)
"Het is een prachtig boek over keizers, vergoddelijkte keizers, oude goden, nieuwe goden en de afgedwongen acceptatie van de Drie-ene god."
Ingrid van Neer-Bruggink

In: Zicht, december 2011
"Een interessant boek over de eerste invloedrijke ontmoeting tussen kerk en staat." 
Dr. K. van der Zwaag

In: Friesch Dagblad, 12 januari 2012
"Als rechtstreeks verteller - dus niet via personages in een roman - is Jurg een aangename gids, die vlotheid en humor combineert met grondige kennis van zaken."
(...)
"Jurg schreef een fascinerend boek, dat overigens aan politieke ontwikkelingen meer aandacht schenkt dan theologische geschillen."
Tjerk de Reus

In: NBD Biblion, 29 november 2011
"Het is de fascinerende geschiedenis van hoe een van oorsprong kleine joodse sekte uit een uithoek van het rijk het uiteindelijk schopt tot staatsgodsdienstvan Rome en na de oudheid ook in vele andere rijken. Jurg is goed thuis in de materie en citeert veel uit primaire bronnen, hetgeen het boek verlevendigt."
J. Windmeijer

In: Gulliver, 2 december 2011
"Het is tekenend dat de christelijke kluizenaars en de eerste kloostergemeenschappen in deze tijd hun oorsprong vinden. Het boek laat goed zien dat het in ieder geval sterk afhankelijk is van de inzichten en overtuigingen van een (politiek) leider hoe sterk hij de godsdienst laat meewegen en met welke machtsmiddelen."
Wim van der Aa

In: Reformatorisch Dagblad, 30 november 2011
"Voor de belangstellende lezer zet hij op boeiende wijze het gebeuren van die tijd uiteen. Hij beheerst zijn bronnen en weet de lezer mee te slepen. Zo heeft menige anekdote in zijn verhaal een plaats gevonden."
(...)
"'De vierde eeuw' is een mooie aanvulling op die (kerk)historische boeken die veelal de indruk wekken dat geschiedenis alleen maar uit ideeën bestaat. Er is veel meer en in dit boek worden vooral de politiek-militaire aspecten verteld. Keizers en veldslagen, opstanden en hervormingen volgen elkaar in snel tempo op. 
'De vierde eeuw' staat vol namen. Die zijn gelukkig in het register aan het eind opgenomen. De lezer die de draad kwijt is hervindt zo het spoor."
Prof. dr. J. van Oort

In: Kerk en theologie, jrg.62 nr.4, oktober 2011
"In het Nederlandse taalgebied ontbrak tot op heden een historisch overzichtswerk van de vierde eeuw. Wim Jurg heeft met dit boek hiaat proberen te voorzien. De vierde eeuw is in verschillende opzichten interessant en niet in het minst door de veranderende verhouding van de Romeinse keizer ten opzichte van christenen."
Alco Meesters

In: Trouw, 18 november 2011
"Wim Jurg weet erg veel over de relatief onbekende vierde eeuw en kan er boeiend over vertellen. Maar vooral heeft hij het talent om de grote historische gebeurtenissen terug te brengen tot herkenbare menselijke proporties. Daardoor is dit boek niet slechts een verslag van gebeurtenissen van lang geleden, maar vooral ook een boeiende studie van de dubbelzinnigheid van de mens die schippert tussen zijn idealen en kortetermijnbelangen. De vierde eeuw leest als een roman, en het zal veel lezers moeite kosten om het voor de nacht weg te leggen."
Sjoerd Mulder

In: Rkkerk.nl, jrg.9 nr.16, oktober 2011
"Het is de verdienste van deze studie dat ze de gecompliceerde ontwikkelingen van de vierde eeuw helder belicht met aandacht voor de positie van niet-christenen binnen het Romeinse Rijk." 
(...)
"Jurg houdt zich ver van theologische duidingen. Hij verklaart de opkomst van het christendom niet uit de aantrekkelijkheid van zijn leer en de activiteiten van de christelijke diaconie. In een bijzin wijst hij erop dat de Kerk voor slaven aantrekkelijk was omdat de Kerk hun menselijke waardigheid erkende (p.27). Voor wie inzicht zoekt in de politieke werkelijkheid waarin het christendom opkwam, vormt dit boek een betrouwbare gids."
Hans de Jong

In: De Roerom, jrg.26 nr.2, oktober 2011
"In de loop van de vierde eeuw werd het christelijk geloof van vervolgde godsdienst tot staatsgodsdienst. Een gebeurtenis waar wij nu met gemengde gevoelens op terugkijken. Daarom is het interessant dat een historicus de feiten eens duidelijk op een rij zet. Uit een overvloed aan literatuur heeft hij een zeer leesbaar verhaal geschreven."
Jef de Schepper

In: Dagblad De Pers, 25 oktober 2011
"De lange, tolerante en daadkrachtige regering van Constantijn was helaas een uitzondering. De rest van de vierde eeuw was een treurige optocht van keizers, opstanden, veldslagen, massamoorden, dood en verraad: Jurg besteedt er alle ruimte aan."
Marcel Hulspas

"Heb het boek nu helemaal gelezen. Heb genoten, niet in het minst omdat het een hernieuwde kennismaking was met een aantal oude bekenden.
Ik ben het eens met de beschrijving op de achterkant: "... een helder beeld van een periode  waarover veel onduidelijk is,  met aandacht voor zowel de politieke en religieuze kwesties als de kleurrijke hoofdrolspelers..."
Er zit een grote rijkdom in dit boek aan feiten en aan een nuchtere analyse van de bestaande beeldvorming op allerlei terreinen,  waarbij de relativerende ondertoon van de persoonlijke opvatting van de schrijver  heel verhelderend overkomt en bij mij als lezer een begrijpelijke glimlach veroorzaakt.
Het consequent noemen van de huidige namen voor de oude plaatsnamen vond ik heel prettig alsof daarmee de afstand tussen toen en nu verkleind wordt:  het lijkt allemaal niet meer uit een ver verleden."
Drs. P.H.M. ten Berge, classicus en docent Latijn aan de Volksuniversiteit te Arnhem