Nieuws

Damon Dinsdag 18 april

Het Damon Dinsdag fragment van deze week komt uit boek 3 van Leerdicht over de natuur van Lucretius. Deze maand ontvangt u – vanwege de Maand van de Filosofie Kortingsactie – €5 korting op dit boek. Het fragment gaat over de aard en structuur van de geest en de ziel.

"Ik zeg eerst dat de geest die we vaak met verstand aanduiden,
waarin ons levensplan en besturing zich bevinden,
een onderdeel van de mens is en net als handen, voeten
en ogen, deel uitmaakt van zijn totale wezen.
Daarentegen beweren sommige filosofen
dat het gevoel van de geest niet op een bepaalde plek huist
maar een levensgebonden toestand is van het lichaam,
door Grieken ‘harmonie’ genoemd, waardoor wij leven
en voelen zonder dat het verstand een eigen plek heeft;
zoals we spreken over een goede gezondheid van het
lichaam terwijl die gezondheid geen deel is van het lichaam.
Zo kennen zij het gevoel van de geest ook geen eigen plek toe;
het lijkt me dat ze dan ver van het juiste pad afdwalen.
Want dikwijls kan een zichtbaar deel van het lichaam ziek zijn
terwijl we in een onzichtbaar deel toch blijdschap voelen;
ook het omgekeerde kan net zo vaak het geval zijn
dat iemand triest van ziel maar toch gezond van lijf is;
en dat is niet anders bij iemand die pijn aan zijn voet heeft
maar ondertussen in het geheel niet lijdt aan hoofdpijn.
Wanneer het lichaam aan zoete slaap heeft toegegeven
en bewusteloos en uitgestrekt terneer ligt,
is er toch iets in ons dat in die tijd actief is
op veel manieren en alle gemoedstoestanden van vreugde
en zorg die geen betekenis hebben, in zich opneemt.
Ik zal je nu laten zien dat ook de ziel in het lichaam
huist en dat niet harmonie de oorzaak van gevoel is:
als een groot deel van het lichaam is weggenomen
blijft er toch in de ledematen vaak leven achter,
maar als een paar partikeltjes warmte zijn verdwenen
en de adem door de mond is uitgeblazen,
dan verdwijnt ook het leven meteen uit de aders en botten.
Je ziet dat niet alle deeltjes dezelfde functie vervullen
en het bestaan niet op dezelfde manier ondersteunen,
maar het zijn juist de adem- en warmtedeeltjes die zorgen
dat het leven achterblijft in de lichaamsdelen.
Binnen het lichaam zelf bevinden zich dus de warmte
en levensadem die ons verlaten als we doodgaan.
Nu gebleken is dat het wezen van geest en ziel in
zekere zin een deel van de mens is, vergeet zo’n woord als
‘harmonie’, dat voor de muzikanten bestemd was,
tenzij zij het ook weer ergens anders van leenden
en gebruikten voor iets waar ze zelf geen naam voor hadden.
Hoe dan ook, laten zij het houden, maar luister jij verder."