Nieuws
Damon Dinsdag 21 maart
Vandaag in de Damon Dinsdag een fragment uit Kierkegaards' Wat de liefde doet. Vertaling van Lineke Buijs en Andries Visser.
"Ga naar iemand die treurt toe op het ogenblik dat het verlies van de geliefde hem dreigt te overweldigen en kijk dan eens wat je kunt bedenken om tegen hem te zeggen. Geef maar toe dat je troosten wilt. Het enige wat niet in je op zal komen is dat je zegt “je moet liefhebben”. En aan de andere kant, ga eens na of het de treurende, zodra je zoiets zegt, niet bijna verbitterd maakt, omdat dit het meest ongepaste lijkt wat je in deze omstandigheden kunt zeggen. Maar jij die in alle ernst ervaring hebt opgedaan; jij die op het kritieke moment de menselijke troostgronden leeg en afstotelijk vond – maar niet troostend; jij die er met schrik achter kwam dat zelfs de vermaning van de eeuwigheid niet kon voorkomen dat je wegzonk: jij hebt geleerd dit ‘je moet’, dat bevrijdt van vertwijfeling, lief te hebben! Wat je in minder moeilijke omstandigheden misschien vaak hebt vermoed, dat het werkelijk opbouwende inhoudt dat er streng wordt gesproken, dat heb je hier in diepste zin geleerd: dat alleen dit ‘je moet’ eeuwig gelukkig bevrijdt van vertwijfeling. […]
Wanneer je bij iemand zit die diep treurt, dan kan het een ogenblik verzachting geven als jij de kunst verstaat om voor de hartstocht woorden van vertwijfeling te vinden, waartoe zelfs de treurende zelf niet in staat is. Toch is dat het ware niet. Het kan een ogenblik lang verleidelijk koelte brengen als je verstand en ervaring bezit om een tijdelijk uitzicht te verschaffen, waar de treurende er geen ziet. Toch is dat het ware niet. ‘Je moet treuren’, dat is zowel het ware als het schone. Ik mag me niet verharden tegen de smart van het leven, want ik moet treuren. Maar ik mag ook niet vertwijfelen, want ik moet treuren. En toch mag ik ook niet ophouden met treuren, want ik moet treuren. Zo is het ook met de liefde. Je mag je niet tegen dit gevoel verharden, want je moet liefhebben. Maar je mag ook niet vertwijfeld liefhebben, want je moet liefhebben. En evenmin mag je dit gevoel in jezelf verwaarlozen, want je moet liefhebben. Je moet de liefde bewaren en je moet jezelf bewaren, door en in het bewaren van jezelf de liefde bewaren. Waar het louter menselijke voortstormen wil, daar houdt het gebod tegen. Waar het louter menselijke de moed dreigt te verliezen, daar sterkt het gebod. Waar het louter menselijke moe en verstandelijk wordt, daar wakkert het gebod aan en geeft het wijsheid. Het gebod verteert en verbrandt het ongezonde in je liefde, maar wanneer ze het menselijk gesproken zou opgeven, zul je haar door het gebod opnieuw kunnen aanwakkeren. Waar je denkt het zelf wel te kunnen redden, ga daar bij het gebod te rade. Waar je vertwijfeld jezelf wilt redden, daar moet je bij het gebod te rade gaan. Maar waar je niet weet hoe je het moet redden, daar zal het gebod ervoor zorgen, dat alles toch goed komt."
