Nieuws

Damon Dinsdag 14 maart

Woensdag 15 maart zijn de verkiezingen voor de Provinciale Staten en de Waterschappen. Een goede kans voor de burger om invloed uit te oefenen op de politiek en de samenleving. De verhouding tussen burger en overheid is er een van wederkerigheid, beide hebben ze rechten en plichten, zoals Sybe Schaap betoogt. Daarom in de Damon Dinsdag een fragment uit Als alle vertrouwen wegvalt van oud-Eerste Kamerlid en Dijkgraaf Sybe Schaap:

"Populisten hebben een dubbelzinnige verhouding met rechtsstatelijke instellingen als het parlement, de rechterlijke macht en de media. Je kunt deze verhouding hypocriet noemen. Ze worden ‘gebruikt’ voor zover ze dienstig zijn om aandacht te genereren en invloed uit te oefenen, maar verketterd als ze niet meegaand zijn of weerstand bieden tegen de populistische agenda. Er wordt deelgenomen aan de verkiezingen om zetels te veroveren in vertegenwoordigende organen, maar deze posities worden niet gebruikt om oplossingen aan te dragen voor maatschappelijke problemen. Vandaar de verkettering als ‘nepparlement’ en ‘nepparlementariërs’. Met zo’n dubbelzinnige houding worden ook de traditionele media geconfronteerd. Er wordt toegang gezocht, maar tegelijk worden ze verketterd als ‘links’, ‘dienaren van het machtskartel’ of ‘verspreiders van nepnieuws’. Bedenkelijker is de houding jegens de rechterlijke macht. De rechter is ‘nuttig’ zolang populisten in procedures aandacht krijgen of in het gelijk worden gesteld. Dezelfde rechters worden afgebrand als ‘vijanden van het volk’ als uitspraken ongelegen uitvallen. Elke gelegenheid wordt benut om het gezag van de rechterlijke macht aan te tasten.

In het licht van het eigen populistische autoritarisme heeft het verwijt dat de gewraakte instellingen dienstbaar zijn aan de macht iets absurds. Depositie van uitvoeringsorgaan van de macht is nu net het doel van de populisten zelf. Waar populisten de macht hebben veroverd, worden de gewraakte instellingen per ommegaande volgzaam gemaakt, omgevormd tot gedienstige instrumenten van de staatsmacht, de partijmacht, of de autocratische leider in persoon. Het eigenlijke verwijt is dan ook dat deze instellingen een verkeerde macht dienen. Het verwijt is niet principieel maar opportunistisch. Populistische regimes maken zichtbaar waarheen de populistische mars door de instituties voert: naar autocratische machtsconstellaties."